Vaftizhane vaftizevi -— (Fr.
Baptistére; Alm. Toufkirche, Baptisterium):
|
Bişofların oturdukları büyük kiliselerin yanında,
Hıristiyan çocuklarını vaftiz etmek için yapılmış yuvarlık ya da çok köşeli
kubbeli küçük kiliselere denir ki bunların içinde vaftiz tekneleri yer alır.
Bu vaftiz teknelerinde çocuklar, dini ayin ile okunmuş suya sokulur.
Floransa, Piza ve Ravenna gibi İtalyan şehirlerinde inşa edilmiş
vaftizhaneler vardır. Orta çağdan sonra kiliselerin içine vaftiz tekneleri
konulmuş ve ayrıca vaftizhaneler yapılmaktan vazgeçilmiştir.
|
Valeur (Fr. voleur; Alm.
‘Tonwerte):
|
Aynı rengin en koyusun en açığına kadar
derecelerine denir.
|
Vandalizm
|
Sanat
eseri tahripçiliğine ve bozuculuğuna verilen isimdir. Göçler zamanında
Avrupa’daki şehir ve sanat eserlerini yakıp yıkan Vandallara atfen bulunmuş
bir terimdir. Elgincilerin yaptıklarına da derler.
|
Venedik Ekolü
|
Rönesansta Venedik’teki renkçi ressamların
meydana getirdikleri; Titien, Veronez (Vöronöse), Tintoretto gibi sanatçıların
içinde bulunduğu ekol, mektep, okul.
|
Veranda (Fr. vöranda):
|
Bina cephesinde ve binaya bitişik olarak yapılmış
dışarıya taşkın set; Bazen bu kısım cam ile tamamen kapatılır. Anadolu’da önü
camlı ve açık olan alana “hayat” ya da “sergah’,’ denir.
|
Vernik (Fr. vernis; Alm. Firnis):
|
Resimde renkleri canlandırmak ve resim
yüzeyini parlatmak için kullanılır. Kağıt üzerindeki resimleri muhafaza etmek
için (füzenle ya da pastel ile yapılmış resimler) ispirto içinde damla
sakızı; yağlı boya resim için ise damla sakızı terpentin içinde eritilir ve
bir püvarizatör yada fırça ile resmin üzerine sürülür.
|
Veronez yeşili
|
Bakır oksidinden yapılan, tavus yeşiline benzeyen
renk. Çok zehirli olup diğer renklerle karışımlarında kararır.
|
Vihara (Fr. vihara):
|
Hindistan’da buda dinine alt manastırlara verilen
isimdir.
|
Villa
|
Kırlık yerlerde, istirahat için yapılan evlere
denir. Lat. şehir ‘dışında ve deniz kenarında bulunan evlere denilmiştir.
‘Tiberius villası (Capri’de), Pompei’deki İtem Villası gibi. Rönesansta antik
anlayışta ‘gene villa inşasının yapıldığını görüyoruz. Halen villa bahçeli,
tek aile için ev anlamına gelmektedir.
|
Virtüyozite (Fr. virtuosité):
|
Fransızcadaki anlam, müzikte ya da diğer güzel
sanatlardan birinde büyük hüner sahibi olma demektir. Fakat bu hüner yaratıcı
anlamda değildir. V. kolaylıkla icra etme anlamına gelir. Örneğin Rubens
muazzam tuvallerini süratle boyayan bir ressamdı. Fakat onun bu becerikliliği
yaratıcı, gücünden değil çok çalışmasından ötürü resimde edindiği tecrübeden
ileri geliyordu. Bir ressam için “o
virtüyoz bir ressamdır” denirse bu o ressamın alışmış olduğu
teknikleri ve tecrübeleri becerikle uyguladığını gösterir.
|
Vitray (Fr. vitrail; Alm.
Glasmalerei):
|
Resimli cam, nakışlı cam. Eskiden “nakışlı revzen”
deniyordu. Vitray bizde ayrı teknikte, Avrupada ise ayrı teknikte
yapılmışlardır. Vitray resimleri renkli camlarla yapılıp, bunları pencerelere
yerleştirme tekniğidir. İlkönce pencerenin yerine göre aynı büyüklükte desen
çizilir. Bu çizgilere göre kurşun çubuklardan bir iskelet yapılır ve kurşun
çubukların arasına renkli camlar yerleştirilir. Bizde ise kurşun çubuk yerine
alçı kalıplar kullanılırdı. Camların renklendirilmesinde metal oksitleri
kullanıyordu (demir, antimon, bakır, kobalt vb.). Renkli metal oksitler
camlar üzerine konulup pişirildikten sonra kurşun ya da alçı kalıba göre
kesiliyor ve kalıbın (iskeletin) yivlerine geçiriliyordu. V. üzerine en eski
haberler M. 5. 4. y.y.’la aittir. Fakat bunlar süslü pencere anlamınadır,
resim değildir. İlk vitray 9. y.y.’a aittir. Bu tarihlerden sonra gerek Roman
ve gerekse Gotik kiliselerde, önce Fransa sonra Almanya ve İngiltere’de
kullanılmıştır. Fransa’da Chartre, Strassbourg; Almanya’da Ausburg, Freiburg,
Ulm katedrallerinde önemli vitraylar görülmektedir. Bizde bilhassa Sinan
devrinde Süleymaniye, Sultanahmet gibi camilerimizde çok güzel örnekleri
verilmiştir. Eskiden bizde bu işin büyük ustaları yetişmişti,
|
Viyadük (Lat. aquae ductus;
Fr. viaduc; Talbrücke, akuodukt):( akuadukt).
|
|
Volutum (Alm. Volute)
|
|
Sözlük
▼
Sanatçılar
▼
Sanatçılar
▼
Sanat Tarihi
▼
Akımlar
▼
Sanat Alanları
▼
Mimarlık
▼
Müzik
▼
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder