Sanat

Felsefenin bittiği yerde sanat mı başlar?

Birçok büyük düşünür, sözlerinin yetmediği yerde sanata sığınmıştır. Birçok sanatçı da yapıtlarıyla felsefi söylem üretmiştir.

İçimizdeki ve dışımızdaki dünyaların gerçekliğini betimlemede kullandığımız tüm diller sonuçta “insana özgüdür”. İnsanoğlu, gerçeklik! ile onun temsili arasındaki boşluğa, sanat yoluyla sızmaya çalışmıştır.

Sorun sadece temsil de değildir. İnsana özgü varoluşsal sorular, yaşantıların içerdiği sıkıntılar karşısında, “düşünme/dil” in çaresizliği, yetmezliği de duyumsanır. O noktadan sonra, yine sanat, iş başındadır.

Düşüncenin söz/metin ile sunulduğu felsefi yapıt ile sanat yapıtının örtüştüğü birçok alan vardır. Bilindiği gibi felsefenin temel konularından biri de,  sanat üzerine üst dil oluşturan “estetik” tir.

Sanat ve felsefe, birlikte, kimi zaman da karşıtlaşarak, dünyanın insan eliyle çoğaltılmasının, genişletilmesinin olanaklarını sunar. Düşünür, sanatçı olduğu ölçüde filozoflaşır. Yapıt duygu ve düşünceyi çoğalttıkça sanat katına yükselir.

Sanatçı icatlar yaparak, olmayanı oldurarak, gerçekliğin ötesine giderek armağanlar sunarken, filozof, çoğalan dünyanın  yeni yorumlarıyla ufkumuzu genişletir.

“Sanat” bölümünü felsefeyle bağlantılandırarak yukarıdaki bakış açısıyla oluşturmaya çalışacağım.

B.Berksan

İnternet ortamında, özellikle “Batı Sanatı” kapsamında çok zengin arşiv bulunmaktadır. Türkçe’mizde de sayıları giderek artan kurumsal ve bireysel sanat siteleri, sanatın her alanında meraklılar için bilgiler sunmaktadır.

Burada yapılandırmaya çalışacağım “Sanat” bölümüyle, aşağıdakileri  amaçlıyorum.

-      Sanat yaşamla iç içe geçmiş bir etkinliktir. Sanatçı yaşadığı çağın tini içinde yapıtlarını üretir. Kopuş ya da sıçrama dönemleri dâhil sanatçı yaşama evreninde devinir. Okuma Atlası’nda yer alan  tarihsel çerçevelerde bu ilişkilere gönderme yapmaya çalışacağım.

-          Sanatın birçok dalını bir arada sunarak, okuyucu/izleyici için disiplinlerarası düşünme ortamı sağlamak.

-     Zaman içinde sanat yazıları arşivi oluşturarak, özellikle büyük kentlerimiz dışındaki meraklı okurlara, sanat üzerine daha derin düşünmeler için kaynakça sağlamaya çalışacağım. ( Niyetim internet ortamında yer alan sanat sayfalarına da bağlantılar vermek)

Okuyucu, farklı imzaların metinleri aracılığıyla düşünmeye davet edilecektir. Bireylerin, bu metin çokluğunda kendi özgün bireşimlerini yapabilmeleri, alımlama süreçlerinde eleştirel tavırlarını zinde tutmalarıyla olanaklılaşacaktır.

-    Dolayısıyla, sayfalarımızda yer alan metinler, imzalarının ideolojisini taşımakla birlikte, sunumun bütünü kozmopolitlik içerecektir. Bu tutumun, zihninde kayıtlanmışı arayan için, rahatsızlık verebileceğinin bilincindeyim.

İlke olarak, internet ortamında yer alan metinleri kullanmamaya özen göstereceğim. Sanat bölümümüzdeki metinler Türkçe internet ortamına yeni katkılar sağlayacaktır. Alanımızın sınırlılığı nedeniyle, kaynakları belirterek internet ortamındaki görsel malzemeden yararlanacağız.

Günümüzde olduğu gibi, eski dönemlerde de sanatın ideolojik işlevi vardı. Üretildiği koşullardaki anlamı farklı da olsa, sanat yapıtı aynı zamanda güç göstermenin de aracı olmuştur. Kültürlerin birbirlerini etkiledikleri doğal süreçlerin yanı sıra, “sanat”, yayılmacı/yayılımcı düşüncenin bir aracı olarak da kullanılmıştır, kullanılmaktadır. “En görkemli”yi sahiplenme, modern insan ve toplulukların ilkel dürtülerini desteklemeye devam etmektedir. Bu bağlamda kullandığımız metinlerin  “benmerkezci” arka planları konusunda, okuyucuyu uyarmak gereksinimi duyuyorum.

19.yy.da doruğa çıkan Batı merkezli tarih yorumları ( tipik örneği oryantalist yaklaşım), giderek araştırmacıların gayretleri ile farklı açılardan çeşitlenmektedir.

Burada “insanlığın mirası”  olan sanat olgusunu, belirlediğimiz kültür ve coğrafya ortamıyla sınırlı olmak üzere göstermeye çalışacağız.

Okuyuculardan dileğim, burada yer alan bilgi yanlışları, yorumlar için geri bildirimde bulunmalarıdır.

BBerksan.

Not: Aslında bir dönem Felsefe Ekibi sitesi içeriğinde yer alan sanat bölümü burada yeniden oluşturulmaya çalışılacaktır.